Mijn paard is een revalidatiepaard: wat nu..?
In deze blog neem ik je mee in een persoonlijk verhaal. Mijn paard Grandioso raakte geblesseerd en werd na de diagnose door de kliniek opgegeven. Zijn toekomst als rijpaard was voorbij. In het gunstigste geval kon hij nog een tijdje mee als weidemaatje. Dit verhaal is een extreem voorbeeld waar je als paardeneigenaar mee te maken kunt krijgen. Gelukkig gaat het in de meeste gevallen om lichtere blessures en om een beter toekomstperspectief.
Een revalidatietraject start vanaf het moment dat je als eigenaar een probleem signaleert en dat je stappen wilt ondernemen om inzicht te krijgen in wat er aan de hand is en hoe je dit kunt oplossen.
Stap 1: het herkennen van het probleem
Grandioso werd de eerste 10 jaren van zijn opleiding getraind volgens de principes van de Academische Rijkunst van Bent Branderup. Ik volgde deze school omdat de filosofie mij zo aansprak: “Dressuur voor het paard en niet het paard voor de dressuur”. Ook de schoonheid van de rijkunst, de harmonie tussen mens en paard en hoe het paard zich laat vormen en besturen op vooral zithulpen pasten volledig in mijn droombeeld.
Op een goed moment merkte ik aan Grandioso dat hij alle zijgangen goed kon en dat ik een uiterst subtiele communicatie met hem had ontwikkeld. Toch miste ik een aantal zaken. Het stabiliseren van zijn balans, het stabiliseren van zijn lichaam, een krachtigere beweging met veer en souplesse. En… heel erg terug naar de basis: een paard wat op eigen benen kan lopen.
Vanaf dat moment ben ik verder gaan zoeken. Ik zocht het in de training en de keuze van trainingsmethode. Hierdoor ben ik een opleiding gaan doen in de dressuur. Tijdens deze opleiding werd Grandioso meer ‘doorgereden’ en zwaarder aan het werk gezet. Het gevoel van een stabiele en gedragen rug, een krachtige beweging met meer veer en souplesse en een paard wat op eigen benen kan lopen, bleef uit. Sterker nog, op een goed moment begon Grandioso zelfs kreupel te lopen.
Ondanks dat ik zoveel problemen had met Grandioso kwam ik nu op een punt dat ik het probleem duidelijk herkende. Het werd dus tijd voor een goede diagnose!
Stap 2: het erkennen van het probleem en de wil om het op te lossen
Het erkennen van het probleem kun je zien als het stellen van de hulpvraag. Je komt er dus achter dat je het zelf niet meer kunt oplossen en dat je anderen nodig hebt. Dit kunnen dierenartsen zijn, behandelaars en andere specialisten.
De wil om het op te lossen heb je nodig om door te zetten! Je gaat een onzekere tijd tegemoet. Een tijd waarin je een hoop investeert in tijd en geld en waarbij je geen enkele garanties hebt over het resultaat. We hebben het hier wel over je paard! Je grote liefde, je maatje! Gaat hij zich beter voelen? Wordt hij weer functioneel inzetbaar en wat betekent dat voor zijn belastbaarheid? En ook het emotionele stuk over je dromen en toekomstplannen. Dit moet je loslaten! De wil om je paard te helpen is groter dan je eigen ambities. Het verdriet en de teleurstelling moet je verwerken en opzij zetten ten gunste van je paard!
Stap 3: een goede diagnose
Het verkrijgen van een goede diagnose biedt vaak inzicht in het probleemgebied. Waar zit het? Wat is er aan de hand? Maar dit is natuurlijk niet het complete plaatje. Het lichaam is één samenhangend geheel. Waarom is juist daar het probleem, de artrose, of wat dan ook ontstaan? Mijn ervaring is dat dierenartsen vaak het probleemgebied opsporen maar dat je als paardeneigenaar minder inzicht krijgt in de oorzaak. Je zult dus als paardeneigenaar vaak verder moeten kijken en onderzoeken.
In het geval van Grandioso kwam uit de diagnose dat hij artrose heeft in zijn rechter achterknie en een scheurtje in de meniscus. Het probleem was opgespoord en door de beschadiging aan de meniscus waren zijn perspectieven slecht. Schade aan de meniscus heelt niet.
Ik ben vervolgens in contact gekomen met een dierenarts die de knie/meniscus experimenteel wilde lazeren om te kijken wat dit zou doen aan weefselherstel. Mijn tegenprestatie was dat ik dit zou monitoren door regelmatig een echo te laten maken zodat we de verschillen in het weefsel konden documenteren. Na 6 weken was de conclusie dat het toch iets verbeterd was en dat verder gaan met lazeren geen zin meer had.
Vervolgens ben ik met Grandioso naar een gespecialiseerde kliniek gegaan voor diagnose aan het bewegingsapparaat. Door de bevinding dat Grandioso op meerdere plekken artrose heeft en dat er ook sprake is van botpijn kreeg Grandioso een infuus toegediend wat bijdraagt tot het herstel van het normale botmetabolisme. Dit infuus zorgde er inderdaad voor dat Grandioso lekkerder in zijn vel kwam.
Na een periode van ruim een jaar rust begon ik Grandioso weer voorzichtig in training te nemen. Ik was begonnen aan de opleiding tot revalidatietrainer samen met mijn jonge paard Jugo. De inzichten en technieken die ik tijdens dit jaar opdeed nam ik mee in de training en het herstel van Grandioso. Langzaam, heel langzaam begon ik te merken dat zijn lichaamscoördinatie verbeterde en dat ik hem makkelijker uit zijn (oude) compensatiepatronen kon houden.
In het tweede jaar van de opleiding tot revalidatietrainer kreeg ik eindelijk de mogelijkheid om Grandioso te presenteren. Het tweede jaar van de opleiding staat volledig in het teken van het revalideren van een paard. Tijdens dit jaar word je intensief begeleid en de vorderingen worden nauwlettend gevolgd. Eindelijk stond ik er niet meer alleen voor en kreeg ik deskundige hulp en door mensen met een groot hart voor het welzijn en de gezondheid van het paard.
Stap 4: het behandelplan
Het succes van een revalidatietraject wordt in grote mate bepaald door hoe je in staat bent om breed naar je paard te kijken. 1 Puzzelstuk over het hoofd zien en het revalidatietraject stagneert, je paard valt terug in zijn ontwikkeling of in het ergste geval je paard verbetert niet.
Het opstellen van een behandelplan zorgt er voor dat je alle aspecten meeneemt in de beoordeling van wat er nodig is en dat je zaken concreet uitwerkt.
Onderwerpen die in het behandelplan naar voren komen zijn:
-
Huisvesting
-
Voeding
-
Behandelaars en therapeuten
-
Hoeven
-
Gebit
-
Zadel
-
Hoofdstel en bit
-
Ruiter (denk aan overgewicht, instelling en verwachtingen, vaardigheden; dus ook kritisch naar jezelf kijken voor wat je inbrengt)
-
Aanvullend onderzoek
-
Training
Behandelplan Grandioso
Huisvesting
Zoveel mogelijk 24/7 buiten zodat hij kan blijven bewegen. Samen met andere paarden om beweging te stimuleren omdat beweging het lichaam soepeler houdt en de fascia geactiveerd wordt.
Voeding
Zeer strak weidebeheer om grasinname te beperken. Lage suikerinname is essentieel om te voorkomen dat het lichaam ontstekingen gaat ontwikkelen. Ontstekingen kunnen weer de voorbode zijn van artrose en pijnlijke spieren.
Voeren van hooi in plaats van voordroog hooi (kuilgras).
Supplementen inzetten op artrose zoals glucosamine, MSM, groenlipmossel
Homeopathie, celzouten en kruiden inzetten op botbalans, pijnbestrijding, beweging
Behandelaars en therapeuten
Om blokkades in het lichaam op te heffen en het lichaam te ondersteunen met bodywork had ik voor Grandioso 2 behandelaars uitgekozen. Elke twee maanden kwam één van hen Grandioso een behandeling geven. Deze continuïteit was ook erg nuttig om het herstel van het lichaam goed te volgen en om in de diepte te kunnen losmaken. Eerst worden de oppervlakkige blokkades losgemaakt en daarna dieper in het lichaam.
Hoeven
Een goede hoef/been balans van de hoef is essentieel voor een correct bewegingspatroon.
In het begin moest ik Grandioso zelf wekelijks trimmen. Ik moest heel precies zijn in het onderhoud van de hoeven, anders werd zijn biomechanica op een negatieve manier beïnvloed door zijn hoeven. Andersom gebeurde natuurlijk ook. Zijn asymmetrische beweging vormde zijn hoeven waardoor de verticale en horzintale balans van de hoef werd beinvloed en de hoefwand flairs ontwikkelde.
Training
Training was volledig gericht op het verticaal in balans brengen van het paard. Door de verticale balans kan het paard zijn rug omhoog brengen en een voorwaarts neerwaartse tendens aannemen. Als de rug omhoog gebracht wordt gebeuren er tegelijkertijd meer dingen. Het borstbeen wordt gelift, de voorbenen worden verder naar voren geplaatst, de achterbenen komen verder onder het lichaam, de onderlijn wordt korter en de bovenlijn wordt verlengd. Het paard verandert dus in zijn gehele lichaam. Zijn spieren en fascies worden geactiveerd waardoor hij zijn romp stabiliseert. Een stabiele romp geeft een vrijere manier van bewegen en een gezond bewegingspatroon.
Stap 5: uitvoeren behandelplan en trainen
“Behandelen maakt los, trainen lost op”.
Alle maatregelen die aangegeven worden in het behandelplan zijn belangrijk voor de mate van succes van het revalidatietraject. Toch kun je stellen dat de training de belangrijkste component is om dit op een duurzame manier te doen. Je kunt niet een revalidatietraject starten, hulp vragen van verschillende specialisten en vervolgens in de training hetzelfde doen wat je altijd hebt gedaan. Trainen betekent volledig rekening houden met de belastbaarheid van je paard. Het tempo waarin het paard herstelt en de mate waarin het paard belastbaar is, wordt volledig door het paard bepaalt. Daarom is het zo belangrijk dat je geen verwachtingen en concrete tijdsdoelen hebt ten aanzien van de training maar dat de doelen zijn gericht op een gezonde lichaamshouding en een correct bewegingspatroon. Hoe groot de uitdaging ook is om je paard recht te richten en in balans te brengen, het is en blijft je opdracht om je paard te helpen!
Voor Grandioso betekende dit dat we alleen maar bezig waren met de verticale balans tijdens het grondwerk en in het rijden. Een super uitdaging omdat inmiddels tijdens de opleiding duidelijk was geworden dat naast alle artrose en compensatiepatronen die Grandioso had ontwikkeld, hij ook extreem hypermobiel is. Deze hypermobiliteit zorgt er voor dat Grandioso veel moeite heeft om zijn lichaam in een gezonde houding te brengen. Zijn bindweefsel is te elastisch en de energie en proprioceptie vloeien niet door het lichaam zoals het hoort. Hypermobiliteit maakt het daarom erg moeilijk voor het paard om zijn lichaam te stabiliseren en om de juiste lichaamshouding voor een langere tijd vast te houden!
Stap 6: evaluatie
Het behandelplan van Grandioso was opgesteld voor een jaar en viel gelijk met jaar 2 van mijn opleiding tot revalidatietrainer.
In deze video’s krijg je een indruk hoe Grandioso zich in dat jaar heeft ontwikkeld.
Het grootste kado voor ons beiden is het contact wat we samen weer hebben!! Grandioso is mentaal weer terug als paard en hij voelt zich GOED!!! Kijk maar eens naar de blik in zijn ogen; een mooie open blik, met grote ogen die je aankijken en contact maken!
Een ander groot kado is dat we samen weer lekker bezig zijn. Niet alleen in de rijbak maar juist ook daarbuiten. 2x per week gaan we naar buiten voor een rit. Naar het bos maar ook langs de weg in het prachtige landelijke gebied waar we wonen.
Stap 7: management van je paard
Met zijn leeftijd van 21 jaar en de weg die we samen hebben afgelegd behoeft het niet veel woorden om aan te geven dat goed management cruciaal is om mijn paard happy en healthy te houden.
Mijn laatste maatregel in het management van mijn paard is hoefschoenen geweest. Hoe leuk is dat! We rijden tegenwoordig zoveel buiten dat ik begon te merken dat hij gevoelig aan zijn voorhoeven werd.
Goed management is vooral goed blijven kijken naar je paard en iedere verandering in je paard hoe klein ook, meenemen in je beoordeling en actie op ondernemen.
In de training boeken we nog steeds vooruitgang. Héél langzaam maar het is WEL vooruitgang! En het mooie is, in de afgelopen 2 jaren dat ik zo met Grandioso bezig ben heb ik intens leren genieten van de lichtpuntjes en de veranderingen in mijn paard. Neem nu dit moment, ik kijk vanuit mijn woonkamer en zie mijn paard lekker soezen na zijn ochtendmaal. Wauw, wat een zelfhouding! Prachtig toch!
Wil je meer lezen over dit onderwerp en wat jij kunt doen om je paard gezond te houden?